tekst

Diversplus, extra positieve energie in huis

Interview met Saida El Hammoudi

Wat is Diversplus? 

Saida: Diversplus is een feitelijke vereniging. Het is een initiatief van vrouwen met een islamitische achtergrond die zich engageren om mee te bouwen aan een samenleving waar we, door ontmoeting en educatie, veranderingen kunnen teweegbrengen vanuit een positieve energie.  

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om Diversplus op te richten? Hoe is Diversplus ontstaan?   

Saida: Diversplus is ontstaan in alledaagse gesprekjes. Door te praten met mensen en te luisteren naar wat er in hen omgaat, kwamen heel wat noden naar voren. De ontmoetingen met en verhalen van mensen waren de bron van ontkieming voor Diversplus. In de samenleving wordt veel over islamitische vrouwen gepraat, en eigenlijk willen zij meepraten. Zij willen deel zijn van de samenleving, zonder vooroordelen. Diversplus wil het verhaal van deze vrouwen zichtbaar maken, want ze hebben zo veel te vertellen. 

Is het enkel het verhaal van islamitische vrouwen dat jullie proberen naar voren te schuiven? Voor mensen die hun verhaal niet kennen of voor wie de groep onbekend is? 

Saida: Dat is een vraag die we dikwijls krijgen. Eigenlijk zou het niet mogen dat we elkaar niet kennen. We leven naast elkaar, zijn niet nieuw voor elkaar en zijn ook niet zo anders. Het wordt hoog tijd dat mensen echt gaan praten met elkaar. Vaak is het beeld dat we hebben over elkaar niet eens gevormd door onszelf, maar door externe invloeden. Onze slogan “verbinden vanuit ontmoeting en educatie” slaat uiteraard op de brede samenleving. Maar mensen kunnen zich wel pas verbinden als ze ook hun eigen persoon en cultuur mogen beleven. Ze hebben nood aan een veilig stekje, waar ze dingen kunnen benoemen die ze in de brede samenleving niet altijd durven en kunnen benoemen. 

Het gaat vaak over lastigheden en kwetsbaarheden. Het leven voor een persoon met migratieachtergrond of een moslim is namelijk hartstikke moeilijk geworden. Er gaat geen dag voorbij waarin deze mensen niet iets lezen, horen of voelen dat hen het gevoel geeft dat ze geen deel van de samenleving zijn. Maar het verbindende slaat wel op de hele samenleving. Wij zijn er voor iedereen. We verlagen wel bewust de drempel voor mensen die het moeilijk hebben. Waar het nodig is, werken we in gesloten groepen, waar we vooral inzetten op zingeving en veiligheid. Een gesloten groep is soms gewoon een praatgroep over hoe het die dag gaat. Vanuit deze groepen werken we aan een open aanbod. Wij vertrouwen erop dat onze vereniging mensen helpt om op het einde van de rit de weg te vinden naar het middenveld van de samenleving. Maar het is moeilijk en het is een complex gegeven dat we moeten durven erkennen. 

“We staan dicht bij de leefwereld van de mensen, maar we zijn geen megafoon. De samenleving is namelijk erg verdeeld.” 

Was er een specifieke reden of gelegenheid waarom jullie dachten dat het nodig was om Diversplus op te richten? Iets van, ‘nu is het moment, nu is er nood aan een verhaal’?  

Saida: Het antwoord hierop is te vinden bij het ontstaan van de vereniging: we hebben geluisterd naar de mensen en veel bezorgdheden en moeilijkheden gehoord. Het is heel belangrijk om naar mensen te luisteren en hen te vertellen dat je hen ziet. Want waar iemand niet kan ventileren, daar stapelen zich negatieve emoties op. We proberen bij de mensen een luisterend oor te zijn. Anderzijds proberen we de mensen ook te vertellen dat er in lastigheden en moeilijkheden ook kansen en menselijke groei schuilen. Het leven is geen feest; bij de dingen des levens horen lasten en confrontaties. Maar we moeten erover praten en ze ook omarmen, want anders nemen ze de bovenhand. Als we moeten wachten op de grote groep, dan gebeurt er nooit wat. Soms moet gewoon één iemand of een kleine groep het initiatief nemen. Ik geloof dat het middenveld groter is dan de uitersten, die vaak de microfoon nemen. Mensen treffen elkaar uiteindelijk wel aan. Ik vertrouw op het proces. 

De normen en waarden van Diversplus komen heel goed overeen met die van Netwerk Aalst: jullie willen luisteren naar de mensen en hun verhaal laten horen. Hoe is de interactie tussen Netwerk en Diversplus ontstaan?  

Saida: De eerste ontmoeting met Netwerk Aalst was op aanraden van mensen die ons alle twee goed kennen. Ik dacht: ‘oké, ik maak even de tijd om ons initiatief bekend te maken bij hen’. Dat deed ik zonder veel verwachtingen. Ik moet bekennen dat ik niet goed wist wat Netwerk Aalst precies deed. Maar door de verhalen van kennissen en vrienden werd mijn interesse gewekt. Tijdens het gesprek aan de telefoon had ik al een heel goed gevoel, maar ik ben van oordeel dat, wat je hoort en ziet, niet altijd echt is.  

Gelukkig gingen mijn onzekerheden en twijfels al heel snel weg tijdens de kennismaking met Charlotte (Curator-Coördinator Publiek). Ik voelde een menselijke warmte en dat gaf mij een fijn gevoel. Omdat het niet altijd evident is om sociale supporters te ontmoeten, was ik wel een beetje overdonderd. Ik had ook een onwennig gevoel. Een open huis dat zegt: “hé, welkom buur, wat fijn dat je hier bent. Wat een goed initiatief”, dat hadden we echt niet verwacht. Een geweldig moment. Ze zeggen wel eens: te mooi om waar te zijn. Wel, onze ontmoeting was warm en echt.  

Hebben jullie daar tijdens de opstart van Diversplus problemen mee ondervonden? Ik kan me wel voorstellen dat je zo’n vereniging niet in een-twee-drie opstart en effectief uitrolt. Heb je daar moeilijkheden ervaren of hoe is dat te werk gegaan?  

Saida: Ja. Er is zoveel onveiligheid bij mensen. Zeker bij de mensen met een migratieachtergrond. Het is niet gemakkelijk om mensen te betrekken. En ik heb leren begrijpen waarom mensen niet komen opdagen. Enerzijds worden ze weggeduwd uit de samenleving en krijgen ze voortdurend signalen dat ze er niet bij horen, en anderzijds heb je plots een vereniging die zegt “hé, laten we samen wat doen in de regio”. Dat voelt niet altijd veilig aan, want mensen proberen een veiligheid op te bouwen om zich te beschermen tegen de negativiteit die aanwezig is in de samenleving. Waar ze niet moeten zijn, daar gaan ze niet. Uiteraard is dit geen veralgemening. Je zal mij nooit horen zeggen dat mensen niet betrokken zijn, want iedereen is betrokken op zijn manier. Velen zijn betrokken, maar in een overlevingsmodus. Daarom is een vaste stek voor de vereniging heel belangrijk, want het gaat om veiligheid en het ervaren van erkenning. 

We hebben soms ook mensen die zeggen bang te zijn dat we op ons eilandje zullen blijven, in gesloten groepen. Het is jammer dat mensen dat denken. Als ervaringsdeskundige weet ik goed waar ik aan begin, en ik vertrouw op het proces. Het is belangrijk om eerst veiligheid en vertrouwen te creëren, anders valt wat je opbouwt, gewoon om. Ik verwacht niet dat iedereen zich smijt zoals ik dat soms doe, daar hangen ook veel valkuilen aan. Werken op maat van de mensen is een belangrijke basisvoorwaarde. 

Waar we soms nog moeten tegen opboksen, zijn de grote verwachtingen. Verwachtingen om grote dingen te doen, om altijd actief te zijn, bereikbaar te zijn, en mensen te leiden. Mensen vergeten dat Diversplus naast ons gezin bestaat, naast ons werk en naast andere verplichtingen. Het is natuurlijk niet allemaal kommer en kwel, er zijn ook meevallers. We dachten bijvoorbeeld dat we nooit een locatie zouden vinden. En het feit dat we geen middelen hebben, maakte het ook niet gemakkelijk. En plots heb je Netwerk Aalst dat zegt: ‘welkom bij ons’. Zonder dat we er grote dingen voor moeten doen. We stappen binnen en voelen ons meteen thuis. Iets mooiers kan je niet bedenken. 

Denken jullie dat jullie minder kansen krijgen (als vzw en persoonlijk) omdat jullie een islamitische achtergrond hebben? 

Saida:  Ja, tussen de regels merk je dat hier en daar wel. Hoe klein ons systeem ook is, we voelen wat er leeft in de samenleving. Maar intussen zijn we getraind om ook vanuit dingen te vertrekken die moeilijk lopen in de samenleving. Het is nodig om ook van hieruit te vertrekken en initiatief te nemen. Het is ook een mindset. Het blijft iets doen met ons wanneer we uitsluiting ervaren. Maar ervaring heeft mij geleerd dat we niet altijd moeten wachten op mooie en positieve ervaringen. We moeten ze soms zelf creëren. We zoeken onze weg om te gaan met de huidige realiteit, en meestal betekent dit vertrekken vanuit moeilijkheden.  

Vanwaar haal jij de drive om tegen de moeilijkheden in te gaan en om ervoor te gaan?  

Saida: Zelf sta ik daar veel bij stil. Iedereen wil iets van zijn leven maken en iets bijdragen in de samenleving. Ik geloof dat ieder dat doet op zijn manier. Het is dankzij de aard van het beestje enerzijds en mijn ervaringsdeskundigheid anderzijds dat ik het volhoud. Ik heb veel onder de loep genomen van wat schuurt en fout loopt in de samenleving. Maar ernaar kijken en vaststellen is niets voor mij; ik ben een initiatiefnemer. We zouden ook onze kwetsbaarheid en de lastigheden in het leven meer moeten omarmen in plaats van ze weg te duwen, zo zouden we een veerkrachtigere samenleving krijgen. We zijn niet geboren met onze gedachten, ze worden gemaakt. Ik maak de mijne, zo veel ik kan, zelf. 

Je zei daarnet dat jullie nu ongeveer een jaartje een feitelijke vereniging zijn. Hebben jullie doelen, plannen of dromen om groter te worden dan enkel in Aalst? Hebben jullie concrete plannen voor de toekomst? 

Saida: Wij zijn mensen die leven van dag tot dag. Wij hopen met onze kleine acties een groot effect te bereiken, maar dat groot effect hoeft voor mij niet over een grote oppervlakte te zijn. Wij geloven in de kracht van bestuiving. We zijn van het idee: begin bij jezelf, voor je deur, in je straat, in jouw gemeente of stad… Wij geloven dat, als je dingen oprecht doet, dat het zich wel zelf zal verspreiden. Dat is ons motto. Wij zijn dromers, wij zijn doeners, maar voor ons hoeft dat dus niet over grote dingen te gaan. Wij hebben ook geen subsidies en doen alles op vrijwillige basis, maar ergens geloven wij dat er niet altijd veel geld moet zijn om grote dingen te doen. Er is zoveel dat geen geld kost.  

Hebben jullie nog concrete plannen of dromen? Wat zou je nog graag in de kijker zetten? 

Saida: We hebben veel dromen. Onze eerste kleine droom is om een crea-atelier te openen voor vrouwen: een ontmoetingsplaats waar vrouwen hun talenten kunnen ontdekken en versterken, en elkaar beter kunnen leren kennen. Binnen Diversplus hebben we een werkgroep van acht dames. Ik noem ze de Diva’s. Niet de Diva’s van Hollywood, maar Diva’s omdat ze zo sterk zijn in alle opzichten. Één voor één zijn ze geweldig, ze blazen mensen zo omver door hun vastberadenheid en positieve mindset.

Is er nog iets dat je kwijt zou willen aan de lezers? Een laatste boodschap dat nog van jouw hart moet?  

Saida: We hebben vaak een onjuist beeld over elkaar. Ik wou dat mensen de moed vonden om zelf een beeld te vormen over elkaar. Want nu is dat beeld bijna uitsluitend afhankelijk van externe factoren, terwijl we dat beeld zelf kunnen vormen, door te praten met mensen, elkaar te zien, en elkaar te ontmoeten.  

17.06.2022