In het oud herenhuis Van Borssele in Brugge vindt u sinds het einde van de 19de eeuw het Stede- lijk Conservatorium. Het vroegere centraal salon doet er dienst als wachtzaal waar de leerlingen in stilte hun lessen afwachten. Deze helder verlichte ruimte met ritmerende pilasters en zicht op de tuin is bovenal een auditief prikkelend vertrek. Vanuit alle hoeken van het gebouw komen er geluiden samen die het salon vullen met een eigenzinnige mix van orkestrale klanken. Flarden van gezang, piano, fluit, en een zweem van slagwerk uit het achterhuis dwarrelen door de kamer. Voor de één een kakofonie aan klanken, voor de ander een rustgevende auditieve ervaring die doet denken aan het moment van opwarmen net voor het finaal stemmen van een orkest.

De tentoonstelling Orkest! focust op samenspel en interactie tussen geluidswerken. De werken weerklinken op zichzelf, interageren in elkaars nabijheid en versterken elkaar in de tussenruimtes. Het geheel klinkt bij momenten als een uitgerekte symfonie en vormt een eindeloze compositie die de tijd wil vastnemen, stilleggen en vergeten. Orkest! is opgevat als een sculpturaal ensemble beïnvloed door de architectuur van Netwerk en het parcours dat u als bezoeker volgt. Door u te bewegen in en tussen de verschillende werken voelt u de dynamiek en contrasten en maakt u zelf uw unieke partituur. U wordt uitgenodigd om plaats te nemen op de zitbanken, daar waar geluiden samenkomen. Net zoals in de wachtzaal van het Brugse conservatorium.

Orkest! brengt acht installaties van internationale kunstenaars samen voor een drie maanden durende geluidstrip. Bij het betreden van Orkest! word u al meteen ‘gestemd’. In plaats van een eyeopener krijgt u een earopener.

Gelijkvloers
Onze oren zijn overbevraagd, waardoor we ons onbewust afsluiten van het te veel aan geluid. Als je naar een klassiek concert gaat, beleef je vooraf het stemmen van het orkest. Dat geluid – een samengaan van het geroezemoes van het publiek en het stemmen van de verschillende instrumenten – stemt als het ware uw oren af op wat komen zal.

Wat als u dat spannende geluid van een stemmend orkest uitrekt tot een continue drone? Met een variëteit aan instrumenten, technieken en stijlen maakt Rutger Zuydervelt Stay Tuned, een geluidsinstallatie voor 8 luidsprekers.

Meer dan 150 individuele muzikanten en zangers registreren een A (de noot la), de stemtoon van een orkest. Het resultaat is een virtueel orkest, waarvan de individuele bijdragen even belangrijk zijn als de klank van het gezamenlijke orkest. U kan u vrij bewegen in de installatie, wandelend door het stemmende orkest, waarbij elke stap de geluidswaarneming – de kleur van de drone – beïnvloedt. Een ervaring die de tijd quasi stilzet.

Rutger Zuydervelt (°1978, Nederland) is grafisch ontwerper, muzikant en componist. Sinds 2004 werkt hij in de muziekwereld onder de naam Machinefabriek. Zijn muziek is een combinatie van ambient, modern klassiek, drone, noise en field recording, waarmee hij ‘films zonder beeld’ maakt. Naast zijn hoge productiviteit – de teller van zijn releases staat bijna op honderd – is hij steeds vaker betrokken bij dansprojecten, films en installaties.

Galerie
Konrad Smoleński (°1977, Polen) werkt als beeldend kunstenaar met performance, fotografie, installaties, video’s en optredens met geluid en sculptuur, vaak in samenwerking met andere beeldend kunstenaars en musici. Hij woont en werkt in Warschau en in Bern. Smoleński’s werk piekt internationaal. Denk aan Manifesta 9 in Genk, Palais de Tokyo in Parijs, Museum of Modern Art in Warschau, Performa 13 in New York en recentelijk het Pools Paviljoen van de 55e Biënnale van Venetië en het Volkspaleis 2014 in Den Haag, waar Smoleński een monumentale installatie maakte in het Zuiderstrandtheater.

Everything Was Forever, Until It Was No More is een sculpturaal instrument dat dagelijks een muziekstuk speelt, geschreven voor twee bronzen klokken, twee muren van luidsprekers en een resonerend object. Dat laatste is in dit geval een drumstel – dat op de opening bespeeld wordt door Julian Sartorius. De compositie linkt het rijke symbolische geluid van de klokken aan het abstracte geluid van galm en resonerende noise. Door gebruik te maken van delay en vertragende effecten toont Smoleński een wereld waarin de geschiedenis tot stilstand komt. Deze monumentale installatie was te zien op de Biënnale van Venetië in 2013. Speciaal voor Orkest! wordt het geluid van de klokken versterkt met het geluid van zowel de drum als de zeven andere installaties van de groepstentoonstelling. Smoleński gebruikt het dagelijks geluid van het hele Orkest! als bron voor zijn uitgesponnen symfonie.

De geluidsperformance van Everything Was Forever, Until It Was No More vindt dagelijks plaats om 15u00.

Julian Sartorius (°1981, Zwitserland) is een unieke percussionist die reeds samenwerkte met o.a. Nils Petter Molvaer, Rhys Chatham en Sophie Hunger. In 2014 speelde hij nog een innemende solo in de Galerie van Netwerk tijdens Drums ’n Friends Again en maakte hij zijn eerste beeldend werk.

De video/geluidsinstallatie Schläft ein Lied in allen Dingen bouwt verder op zijn project Beat Diary. Een heel jaar lang creëerde hij elke dag een beat op verschillende ondergronden. Denk aan bruggen, treinen, bomen, liften, balustrades… Die 365 composities en fotoregistraties zijn uitgegeven als vinyl box – inclusief fotoboek – en dit op 365 exemplaren. De installatie bestaat uit drie luidsprekers en drie schermen die elk een loop met variërende lengte tonen zodat er in het drieluik voortdurend nieuwe beat- en beeldcombinaties ontstaan. De titel refereert naar het gedicht Wünschelrute van Joseph Freiherr von Eichendorff, een Duitse dichter en schrijver uit de Romantiek. ‘Schläft ein Lied in allen Dingen’ betekent zoveel als ‘Er slaapt een lied in alle dingen’ of zoals John Cage het in de jaren vijftig zei: “Everything we do is music”.

Schläft ein Lied in allen Dingen
die da träumen fort und fort,
und die Welt hebt an zu singen,
triffst du nur das Zauberwort

Er slaapt een lied in alle dingen
die daar dromen zonder eind,
en de wereld begint te zingen,
tref je slechts het toverwoord

Pakhuis +1
Oliver Beer (°1985, Engeland) is kunstenaar en filmmaker. Zijn interesses gaan zowel uit naar muziek als naar beeldende kunst, naar de relatie tussen geluid en ruimte, naar de manier waarop een stem architectuur beïnvloedt en omgekeerd. Hij vertaalt dit in zijn kunstpraktijk naar fascinerende performances.

De video Mum’s Continuous Note toont een moment van intimiteit met de moeder van de kunstenaar. Ze zingt gedurende 3 minuten zonder te ademen de noot la als lofrede op de schoonheidvangeluidenharmonie,endeemotiesdiezekunnenveroorzaken. Viadeondertitels verklaart de zangeres – niet zonder humor – haar schijnbare virtuositeit, haar circulaire ademhaling, en het emotioneel potentieel van de harmonieën, die ze creëert met behulp van een blauwe ukelele.

Pakhuis +2
Rubén D’hers (°1980, Venezuela) is muzikant en geluidskunstenaar en leeft in Berlijn. Zijn werk focust op de gitaar in geluidsinstallaties, performances en improvisaties. Zijn werk werd onder andere reeds getoond in ZKM Karslruhe, Neues Museum Weimar en Weart Festival in Barcelona.

Chords Tunnel #1 is een geluidsinstallatie voor 40 akoestische gitaren, 40 kleine dc motoren, 800m speakerkabel, textiel en computer, waarmee een geluidstunnel wordt gecreëerd. De gitaren, geleend door D’hers bij lokale particulieren, vormen de basis voor zijn geluidstunnel. D’hers stemde de gitaren in 4 verschillende modi. De dc motors draaien qua snelheid in golven en sturen je samen met het geluid door de tunnel. Door te bewegen in dit rustgevende sonische landschap verschuiven de overlappende tonen zachtjes van het ene akkoord naar het andere.

Michael Schmid (°1973, Duitsland) is fluitist en behoort tot de vaste kern van het Ictus Ensemble. Daarnaast werkt hij als freelancer voor verschillende dirigenten en ensembles zoals Musikfabrik, Nieuw Ensemble, Radio Kamerorkest Hilversum,…

beat fucked ELF is een installatie voor basfluit, microfoons, luidsprekers en digitale mixer. Het verkent de verborgen muziek van een basfluit zonder zijn vertolker. In een galmende ruimte hangt een basfluit die resoneert in zijn meest primaire staat en die enkel bespeeld wordt door feedback. Het geluid zingt rond in de ruimte dankzij microfoons in de basfluit en de speakers eromheen. Elke microfoon is geplaatst op een harmonisch knooppunt en produceert zo een unieke feedback- toon. Dit gegeven wordt gestimuleerd door een opnameapparaat dat de dominante resonanties van de aanwezige akoestiek versterkt. De microfoons nemen een ambivalent standpunt in daar ze zowel geluidsbron als waarnemer zijn. De uiteindelijke partituur wordt gespeeld door een digitale mengtafel die de microfoons aanstuurt. Druk PLAY om te starten.

Zaal
Nicolas Field (°1975, Engeland) woont en werkt in Bern, Zwitserland. Hij stu_deerde percussie in Amsterdam en Den Haag. Hij is mede oprichter van het _N-Collective, dat zich toelegde op het ontwikkelen, ondersteunen en promoten van avontuurlijke muziek. Naast zijn werk als muzikant en componist werkt hij sinds 2008 als beeldend kunstenaar aan geluidsinstallaties.

Shimmering Beast is een omgekeerde triangel van vijf bij zes meter, gevormd door vijfenveertig briljante cimbalen op evenveel cimbaalstatieven, bas transducers (geluidomvormers) en licht. Deze monumentale en visueel verbluffende collectie bekkens raken elkaar lichtjes en produceren – door de vibrerende vloer – een glinsterend geluid. Shimmering Beast werd gecreëerd tijdens een residentie in het Zwitsers Instituut te Rome en maakte deel uit van de Needcompany voorstelling Caligula.

Studio
Michael Schmid & Nicolas Field resideerden in 2014 samen in Netwerk en tonen hier hun duowerk.

Missa Cuiusvis Toni is een van de meesterwerken van de vroege Vlaamse polyfonie van de 15de eeuwse componist Johannes Ockeghem. Het werk is bijzonder daar het geen vaste modus heeft en gezongen kan worden in alle kerktonen (cuiusvis toni): Protus – eerste modus met finalis op re, Deuterus – tweede modus met finalis op mi, Tritus – derde modus met finalis op fa en Tetrardus – vierde modus met finalis op sol. Welke keuze dan ook, het levert een coherent en logisch muziekstuk op. Het Ensemble Musica Nova onder leiding van Lucien Kandel nam het werk in 2011 op. De geluidsinstallatie All Tones van Michael Schmid en Nicolas Field speelt de vier modi – bewerkt en gemixt over twaalf speakers – tegelijk in één ruimte. Het resultaat is een prachtig hedendaags werk vol atonale muziek dat de verborgen niveaus tussen de verschillende toonsoorten blootlegt. Vlaamse Polyfonie 2.0.

Openingsevent
De tentoonstelling Orkest! bespeelt het volledige Netwerkgebouw. Op de openingsavond mag het nog grootser en wordt het podium zelfs uitgebreid naar de hele stad Aalst. Vanop het dak van Netwerk wordt de tentoonstelling officieel geopend met een concert voor 23 scheepshoorns van Heleen Van Haegenborgh en wordt de installatie van Konrad Smoleński gevoed door een drumsolo van Julian Sartorius.

Heleen Van Haegenborgh met scheepshoorns op het dak Signaux
Pianiste/componiste Heleen Van Haegenborgh koos voor haar debuut-cd Signaux scheepshoorns als muzikale tegenstem voor haar piano. Via youtube ontdekte ze Raoul de La Roche Aymon, een Fransman die scheepshoorns verzamelt. Uit zijn collectie met meer dan 300 hoorns koos ze er 23 uit, samen goed voor een bereik van twee octaven. Daarvoor liet ze de Fransman een klavier bouwen dat de hoorns bedient. Een soort scheepshoornorgel – hoorbaar tot enkele kilometers ver – want een volumeknop bestaat er niet. Wanneer een toets wordt ingedrukt, wordt er gecompresseerde lucht door de hoorns geperst: een binaire actie – de hoorn blaast of blaast niet – er is geen middenweg, het is alles of niets. De klank wordt enkel gekleurd door het geluid te laten weerklinken in de open ruimte. In dit geval zal de stad Aalst het geweten hebben…

Drumsolo van Julian Sartorius in het werk van Konrad Smoleński
De installatie Everything Was Forever, Until It Was No More van Konrad Smoleński gebruikt de geluiden van alle werken in de Orkest! tentoonstelling en verwerkt ze dagelijks tot een unieke orkestrale performance. Op de openingsavond speelt percussionist Julian Sartorius in en samen met het werk van Smoleński een drumsolo die wordt opgenomen als extra geluidsbron voor diens installatie. Tevens wordt de drum deel van het werk – naast de klokken en de luidsprekers – en vormt zo het extra resonerend object tijdens de dagelijkse performance.